Wanneer een appartementseigenaar overlijdt, ontstaat nogal eens onduidelijkheid bij het bestuur van de VvE over wie vanaf dat moment de eigenaar van het appartement is en wie de voorschotbijdragen moet betalen. Vooral wanneer de voorschotbijdragen maandenlang onbetaald blijven, is het in het belang van de VvE om te weten hoe je moet handelen in deze situatie. Hoe zit dat nu?
Centraal Testamentenregister
Om te beginnen is het van belang om te onderzoeken of er erfgenamen zijn en of zij de nalatenschap wel of niet aanvaard hebben. Hier kun je (onder andere) achter komen door een uittreksel op te vragen uit het Centraal Testamentenregister en het boedelregister. In het Centraal Testamentenregister wordt vastgelegd wie een testament heeft opgemaakt, bij welke notaris en op welke dag. In een testament staat wie de erfgenamen van de overledene zijn. Op het uittreksel van het Centraal Testamentenregister wordt alleen aangegeven of er een testament is. De inhoud van een testament is strikt vertrouwelijk en alleen inzichtelijk voor degene die het testament heeft opgemaakt.
Boedelregister
In het boedelregister wordt de verklaring van aanvaarding opgenomen en wordt bijgehouden of een notaris is betrokken bij de nalatenschap. Erfgenamen hebben bij overlijden drie opties, namelijk: de nalatenschap zuiver aanvaarden, de nalatenschap beneficiair aanvaarden of de nalatenschap verwerpen. De optie die de erven kiezen wordt geregistreerd in het boedelregister. Dat wil zeggen, als de erven hun keuze doorgeven. Dit is in de meeste gevallen alleen zo als de erven beneficiair aanvaarden of verwerpen. Het boedelregister is een openbaar register. Dat wil zeggen dat het register voor iedereen inzichtelijk is. Iedere rechtbank heeft een eigen boedelregister. Het uittreksel moet worden opgevraagd bij de rechtbank van de laatst bekende woonplaats van de overledene.
Zoals gezegd, hebben erfgenamen drie opties. Erven kunnen de nalatenschap zuiver aanvaarden, beneficiair aanvaarden of verwerpen. We bespreken die opties hieronder.
Zuiver aanvaarden
Zuiver aanvaarden betekent dat je alle bezittingen, maar dus ook alle schulden erft van de overledene. Als de lasten uiteindelijk groter blijken dan de baten, dan ben je als zuiver erfgenaam met jouw eigen vermogen aansprakelijk voor deze schulden. Als een appartementseigenaar overlijdt en de erven kiezen voor zuivere aanvaarding, dan kan de VvE de erven aanschrijven voor eventuele achterstanden in de betaling van de voorschotbijdragen. De erven treden als het ware in de positie van de overledene.
Beneficiair aanvaarden
Beneficiair aanvaarden betekent dat je de erfenis aanvaardt onder het voorrecht van boedelbeschrijving. Dit houdt in dat je de nalatenschap moet vereffenen volgens bepaalde regels die zijn opgenomen in het burgerlijk wetboek. In principe ben je bij beneficiaire aanvaarding niet met je eigen vermogen aansprakelijk voor eventuele schulden die overblijven na het afwikkelen van de nalatenschap. Als nog geld overblijft nadat je alle bezittingen hebt verkocht en alle schulden hebt betaald, dan wordt dat geld verdeeld onder alle erfgenamen. Als de erven van een overleden appartementseigenaar beneficiair aanvaarden dan kan de VvE de erven niet aanschrijven voor een eventuele achterstand in de betaling van de voorschotbijdragen. Een beneficiair erfgenaam wordt alleen met zijn privévermogen aansprakelijk voor schulden van de nalatenschap als hij zich niet houdt aan de regels die hierover zijn opgenomen in het burgerlijk wetboek.
Verwerpen
De nalatenschap verwerpen, betekent dat de erven afstand doen van de nalatenschap. De erven ontvangen geen spullen uit de nalatenschap en zijn ook niet aansprakelijk voor schulden van de nalatenschap. De erven zijn met terugwerkende kracht tot de dag van het overlijden geen erfgenaam meer. Ook het afwikkelen van de nalatenschap gaat in dit geval volledig buiten de erven om. Als de erven van een overleden appartementseigenaar de nalatenschap verwerpen dan kan de VvE de erven niet aanspreken voor de betaling van eventuele achterstanden in de betaling van de voorschotbijdragen. De erven zijn hier in dit geval niet voor aansprakelijk. In sommige gevallen is in het boedelregister een notaris geregistreerd die het afwikkelen van de nalatenschap op zich neemt. De VvE kan contact opnemen met deze notaris voor meer informatie.
De onbeheerde nalatenschap
Een vierde situatie die nog wel eens ontstaat, is een onbeheerde nalatenschap. In dat geval is niet bekend of er erfgenamen zijn en bemoeit niemand zich met de afwikkeling van de nalatenschap. Dit is een vervelende situatie voor de VvE, omdat de achterstand in de betaling van de voorschotbijdragen oploopt en niet duidelijk is of en wanneer het appartement zal worden verkocht.
In alle gevallen waarin een betalingsachterstand ontstaat als gevolg van het overlijden van een appartementseigenaar is het zinvol voor de VvE om onderzoek te (laten) doen naar de nalatenschap, zodat de juiste personen kunnen worden aangeschreven.
Sanne Siebes en Marnix Nijenhof – Rijssenbeek Advocaten
