In het regeerakkoord van Rutte IV staat voldoende om de verduurzamingsopgave handen en voeten te geven. Het is niet mis wat we de komende jaren mogen verwachten: een Nationaal Isolatieprogramma en jaarlijks meer subsidie voor isolatie, zonneboilers en warmtepompen. Verhuurders worden meer gedwongen hun bezit op niveau te brengen; in gemengde complexen een goede aanmoediging aan verhuurders om mee te gaan in de verduurzamingsplannen van de VvE. Vrijblijvend verduurzamen wordt langzamerhand verleden tijd, en isoleren zal niet langer de tweede viool spelen ten gunste van aardgasvrij. Het is duidelijk dat Den Haag steeds steviger in zal zetten op energiebesparing.
De focus op aardgasvrij lag al eerder onder het vergrootglas. Het antwoord op de vraag 'Is beginnen met isoleren niet slimmer?' lijkt inmiddels 'Ja' te zijn. Met een Nationaal Isolatieprogramma dat tot 30 procent subsidie verstrekt met een looptijd tot 2030 lijkt de overheid te kiezen voor een stabiel subsidiebeleid. Een zegen voor isolatiebedrijven en VvE's die plannen maken. Uitputting van subsidiepotten en onduidelijke regelingen behoren daarmee tot het verleden. In de periode 2023-2026 komt waarschijnlijk al 67,2 miljoen euro beschikbaar voor VvE's.
Versnelling
Maar om VvE's écht te helpen en versnelling op gang te brengen, is meer nodig. De markt én het overheidsprogramma richten zich nog veelal op grondgebonden woningen. De contingentenaanpak uit het Nationale Isolatieprogramma is daarvan een voorbeeld: bundeling van de vraag door woningen met soortgelijke behoeften aan elkaar te koppelen. Dat kan bij VvE's ook! Selectie op basis van grootte, type uitdagingen en bouwjaar; dat zou al enorm helpen om de markt te enthousiasmeren voor VvE's. Als we dat combineren met een stabiel subsidiebeleid en versimpeling van de leningaanvragen via het Warmtefonds komen we een heel eind.
Sterker nog, meer focus op de VvE's door gemakkelijke aanvraagprocedures voor subsidies én extra ondersteuning betekent: beter besteed geld. Ja, het duurt langer voordat een VvE overgaat tot actie, maar de praktijk wijst uit dat het aantal investeringen - en daarmee CO2-reductie - ook een stuk hoger ligt: er wordt massa gecreëerd. Voor deze versnelling is nog wel meer nodig.
Tips voor minister Jetten
Ik wil minister Rob Jetten voor Klimaat & Energie wel wat tips geven om VvE's verder in de versnelling te krijgen. Allereerst moeten ze de aandacht krijgen die ze verdienen. 95% van de aandacht gaat uit naar het grondgebonden bezit en woningcorporaties. Meer aandacht voor VvE's betekent: meer impact van verduurzaming, vooral in grote steden.
Praktisch betekent dit dat de subsidieregeling moet worden versimpeld en dat de looptijd tot 2030 wordt verlengd. Daarnaast moet onderzocht worden in hoeverre de verschillende soorten eigenaars binnen de VvE gebruik kunnen maken van deze overheidssteun. Dus één uniforme regeling in plaats van al die potjes. En natuurlijk moet de besluitvorming binnen VvE's gemakkelijker worden. Zijn het quorum en de gekwalificeerde meerderheid echt nodig bij duurzame investeringen? Ook als die steeds meer verplicht zullen worden?
Aanpak op bouwblokniveau
Het gaat in het Nationaal Isolatieprogramma ook over het aanpakken van energiearmoede en over grootschalige aanpakken. In grote steden zijn die aanpakken nagenoeg onuitvoerbaar door de versnipperde eigendomssituatie, lees: 10 VvE's in een bouwblok van 40 woningen. Willen we echt versnellen, dan moet de verduurzaming op bouwblokniveau worden uitgevoerd. En laten in deze bouwblokken nu net overwegend mensen wonen die de verduurzamingsopgave lastig zelf kunnen betalen. Het is tijd voor actie: niet lullen maar spouwmuur vullen. Met de subsidies voor de aanpak van energiearmoede én het Nationaal Isolatieprogramma kan de overheid écht iets doen voor deze doelgroep!
Dit artikel van Sven Ringelberg, strategisch adviseur duurzaamheid bij de gemeente Rotterdam en auteur van het boek De Nederlandse aardgastransitie, verscheen eerder in VvE Magazine.
