De gemeente Rotterdam wil dat er in 2050 geen aardgas meer wordt gebruikt voor verwarmen en koken. In de Rotterdamse Transitievisie Warmte staat aangegeven in welke wijken zij tot 2030 wil starten met de afkoppeling van het gasnet. De energietransitie komt dus bij elke VvE langs, binnenkort of meer richting 2050. Hoe kijkt VVE-010 aan tegen 'aardgasvrij'?
VVE-010 adviseert VvE's nu al na te denken over de mogelijke energievoorziening na het aardgas. Wat zijn de alternatieven en welke past het beste bij de VvE? Vanuit onderhoudsperspectief is het logisch dat de VvE 10 tot 30 jaar vooruitkijkt. Een kozijnvervanging in de (verre) toekomst is te vergelijken met het vervangen van de cv-ketel voor een alternatieve warmtevoorziening.
Warmtenet of all-electric
Om de klimaatdoelstellingen te halen zijn nu maatregelen nodig en dan zijn momenteel een warmtenet of all-electric de enige opties om van het aardgas af te gaan. Mogelijk dat in de toekomst nog andere mogelijkheden beschikbaar komen, zoals waterstof of geothermie, maar daarop kunnen geen plannen worden gebaseerd. De twee huidige hoofdopties zijn dus:
- gebruik maken van restwarmte door een aansluiting op stadsverwarming (warmtenet)
- een oplossing waarbij de woning wordt verwarmd met elektriciteit (all-electric)
Een andere energievoorziening: wat betekent dat voor mij?
Binnen een VvE zijn er nu vaak twee smaken: een individuele cv-ketel of een collectieve cv-ketel voor de hele VvE (blokverwarming). Bij een blokverwarming is aansluiten op een warmtenet vaak eenvoudig. De centrale ketel wordt vervangen voor het warmtenet. Bij individuele gasketels zal er een warmteleiding naar elke woning gebracht moeten worden. Dat vraagt meer werkzaamheden.
Daarnaast is het warmtapwater en het kookgas vaak individueel geregeld. Een warmtenet kan ook tapwater regelen. Dat levert wel meer aansluitwerk van leidingen. Voor het omschakelen van koken op gas naar koken op inductie volstaat een aanpassing aan de elektra. Goede voorlichting en inzicht in de financiële gevolgen zullen per VvE bekeken moeten worden. De VvE kan ook het voortouw nemen in de voorlichting over de individuele zaken, zoals de overstap van koken op gas naar inductie.
Als gekozen wordt voor een all-electric oplossing, dan zullen de woningen goed geïsoleerd moeten worden. Alleen woningen van na 2000 zijn waarschijnlijk voldoende geïsoleerd. Isolatie zal grotendeels aan de collectieve VvE-delen gerealiseerd kunnen worden. Daarbij kan het ook zijn dat individuele delen aanpassing nodig hebben, zoals het plaatsen van lagetemperatuurradiatoren. De VvE zal ook hierin het voortouw kunnen nemen om de mogelijkheden in kaart te brengen.
De VvE kiest zelf
Waarop baseer je als VvE je keuze, naast de aanwezigheid van een individuele of collectieve cv-ketel? Beide nieuwe verwarmingsvormen worden afgezet tegen de mate van isolatie van de woning. Met een warmtenet kan midden- en hogetemperatuurwarmte (MT of HT) geleverd worden. Bij MT is het water 70 °C, wat met beperkte isolatiemaatregelen aan het gebouw genoeg is om het gebouw (comfortabel) warm te krijgen. Bij HT, water 90 °C, is de warmte vergelijkbaar met wat de huidige cv-ketel kan leveren en dit vraagt weinig aanpassingen aan de woning. All-electric is verwarming met een lage temperatuur. Daarbij zal, om het op koude dagen voldoende warm te krijgen, de woning goed geïsoleerd moeten zijn.
De gemeente Rotterdamse heeft op basis hiervan de 'wat-kaart' gemaakt waarin per wijk de voorkeurswarmtevoorziening wordt genoemd met de laagste maatschappelijke kosten. VVE-010 kijkt in haar adviezen ook naar deze kaart en houdt daarbij oog voor afwijkende situaties en mogelijke varianten. De eigenaren bepalen gezamenlijk wat de beste optie is.
Duurzame woningverbetering
Voor een VvE is de overstap naar een andere energievoorziening onderdeel van onderhoud en woningverbetering. Wat zijn nog meer verbeterpunten aan het VvE-gebouw? Kunnen we isoleren? Willen we vergaand isoleren? En welke installaties passen daarbij? Het inventariseren van specifieke bewonerswensen is daarbij een belangrijk onderdeel. Zorg als VvE dat je goed geïnformeerd de juiste keuzes maakt, de zogenaamde 'geen spijt maatregelen'. Kijk hebben op een integraal verbeterplan en de verschillende opties is daarbij gewenst. Ofwel, ontwikkel een visie op de toekomst met oog voor de 2050-horizon.
VVE-010 raadt VvE's aan om ten minste een actueel meerjarenonderhoudsplan (MJOP) te hebben. Als het tijd is voor een actualisatie, vraag dan advies voor een duurzaam MJOP. En probeer duurzame verbetermaatregelen te combineren. Isolatie geeft meer wooncomfort en kan vaak samen met onderhoud uitgevoerd worden. Er zijn meerdere subsidies beschikbaar die het pakket aan maatregelen aantrekkelijk kunnen maken. Ook zijn er verschillende leningen aan VvE's die de maatregelen financieel mogelijk en betaalbaar maken. Lage maandlasten is een belangrijke drijfveer voor velen.
Hoe kom ik met de VvE tot besluitvorming?
De VvE kan besluiten nemen over alles wat collectief geregeld is. Dit staat in de splitsingsakte beschreven. Het aansluiten op een collectieve blokverwarming is een besluit van de VvE. Anders is het wanneer iedereen een individuele cv-ketel heeft. Dan kan de VvE alleen besluiten om de collectieve leidingen aan te leggen tot aan de appartementen. Iedere appartementseigenaar kan dan zelf besluiten om individueel aan te sluiten. Bekijk ook hiervan gezamenlijk de financiële gevolgen. Subsidieverstrekkers kunnen voorwaarden stellen dat bijvoorbeeld woningen van het gas af moeten zijn (dus ook kookgas) of dat de hele VvE de maatregelen moet uitvoeren. De VvE kan het voortouw nemen om dit voor de eigenaren uit te zoeken. Het begint ook hier met goede voorlichting door de VvE.
Prettig en betaalbaar wonen
VVE-010 volgt in haar advisering aan VvE's het klimaatakkoord. Het verminderen van de CO2-uitstoot en het loslaten van het aardgas is de uitwerking daarvan. Elke VvE kan daar een bijdrage aan leveren door isoleren in combinatie met een nieuwe energievoorziening. Daarbij blijft het uitgangspunt altijd dat de VvE toekomstbestendig blijft, prettig is om in te wonen, betaalbaar is voor de eigenaren en de waarde behoud. Vanuit dat perspectief werkt VVE-010 aan aardgasvrije VvE's.
Lees meer over hoe je de VvE voorbereidt op de aardgasvrije toekomst op onze themapagina Aardgasvrij.
