“Motus wil een beweging op gang brengen naar een eerlijke en veilige vastgoedbranche.” Dit team van de Politie Eenheid Rotterdam werkt aan het terugdringen van pandmisbruik. Ook VvE’s kunnen hiermee te maken krijgen. Evelien Aniba, onderzoeker crimineel vastgoed, vertelt over de werkwijze van Motus en heeft tips voor VvE’s.
Criminelen hebben plekken nodig die anonimiteit bieden voor zaken die het daglicht niet kunnen verdragen. Dat zijn naast kantoor- of bedrijfspanden ook woningen. Deze gebruiken ze voor bijvoorbeeld drugshandel, witwassen van geld, wapenopslag of illegale kamerverhuur. Met name gebouwen met weinig sociale controle zijn favoriet bij criminelen: op deze manier kunnen zij gemakkelijk en anoniem misbruik maken van een woning.
Signalen van crimineel pandgebruik
Bij crimineel pandgebruik zijn er vaak meerdere signalen die buren en omwoners kunnen herkennen. Denk aan afgeplakte ramen, gordijnen die altijd dicht zitten, veel aanloop rondom de woning of lekkage op vreemde plekken. “Wij onderzoeken strafbare feiten die te maken hebben met ondermijnende criminaliteit, zoals het witwassen van geld, de opslag van hard- en softdrugs, vuurwapens of illegale prostitutie”, vertelt Evelien Aniba, onderzoeker bij Motus. “Op basis van deze incidenten zien wij bepaalde trends of opvallende ontwikkelingen. Wij zien dat incidenten voornamelijk plaatsvinden in huurwoningen. En de afgelopen jaren zien wij bijvoorbeeld dat een meerderheid van de (zware) incidenten plaatsvindt in sociale huurwoningen. Huurders worden door criminelen benaderd om tegen een kleine vergoeding een deel van hun woning af te staan. Alle reden dus om waakzaam te zijn en bewust te zijn van de signalen die duiden op criminele misstanden.”
Nadruk op preventie en bewustwording
Motus is opgericht om ondermijnende criminaliteit in de regio Rotterdam aan te pakken. “Motus is Latijns voor beweging en in ons geval willen we een beweging op gang brengen richting een eerlijke en veilige vastgoedbranche”, vervolgt Evelien Aniba. Naast het maken van analyses houdt Evelien Aniba zich bezig met publiek-private samenwerking. “Wij werken samen met overheidspartners om crimineel pandgebruik op te sporen en criminele sleutelfiguren aan te pakken. Maar ook proberen wij bewustwording bij partners te creëren om te voorkomen dat criminelen misbruik maken van panden voor illegale activiteiten. Ook VvE’s vallen onder deze samenwerkingspartners.”
“Wij doen onderzoek naar zware criminele activiteiten die in woningen in de regio Rotterdam plaatsvinden. We zijn betrokken bij strafrechtelijke onderzoeken, maar doen óók preventieve acties om bewustwording van verhuurders en andere betrokkenen te vergroten. En uiteraard is de samenwerking met andere publieke en private partijen, die een belangrijke rol in het vastgoed spelen, onmisbaar. Een groot deel van ons werk is dus gericht op preventie door pandeigenaren misbruik te leren herkennen en voorkomen. Wij hebben bijvoorbeeld een puzzel laten ontwerpen waarop 35 signalen zijn verstopt, die mogelijk kunnen duiden op crimineel pandgebruik. Op die manier willen we pandeigenaren, maar ook partners, bewustmaken van signalen waar ze op kunnen letten.” Daarnaast verspreidt Team Motus ook kennis middels infographics en nieuwsberichten. “Naast deze documenten geven we ook, samen met de wijkagent, voorlichtingen bij grotere VvE’s.”
Tips voor VvE’s
Evelien Aniba heeft diverse tips voor VvE’s. “In de eerste plaats, heb je een vermoeden van pandmisbruik, neem dan contact op met de wijkagent of bel het algemene nummer van de politie. Maar anoniem melden is ook mogelijk via Meld Misdaad Anoniem. En dat is écht anoniem, in tegensteling tot wat mensen soms denken. Hoe onbelangrijk het melden van onderbuikgevoelens en vermoedens soms ook lijkt: vaak vormt zo’n melding de start van een groot onderzoek.” Daarnaast beschrijft Evelien Aniba dat voor wat betreft het voorkomen van crimineel pandmisbruik sociale controle ook zeer effectief is. Het is daarom van belang om te zorgen dat je elkaar binnen de VvE kent. Nieuwe bewoners? Ga kennismaken. En wanneer leden niet naar een algemene ledenvergadering (ALV) komen, vraag dan eens wat de reden hiervoor is en nodig ze persoonlijk uit.
Een andere tip: zorg ervoor dat bij de VvE bekend is wie een sleutel hebben van gemeenschappelijke ruimten. En wil jij of een ander VvE-lid een woning verhuren? Zorg dan voor een gebruikersverklaring. Deze is verplicht wanneer iemand anders dan de eigenaar van de woning gebruik maakt. Bij het niet kunnen of willen overhandigen van zo’n verklaring door de verhuurders kan het VvE-bestuur een procedure tot uitzetting starten. “Als verhuurder heb je een zorgplicht, maar ook een onderzoekplicht: heb je te maken met degene die zegt dat hij/zij je pand gaat huren? Controleer daarom in real-life naar een geldig en origineel legitimatiebewijs voor het tekenen van een huurovereenkomst. Maar ook bij het opvragen van de arbeidsovereenkomst, loonstroken en bankafschriften van het salaris, kan het geen kwaad om bij twijfel de werkgeversverklaring te verifiëren. Als blijkt dat de screening niet goed is uitgevoerd, kun je zelf ook betrokken worden in een strafrechtelijk onderzoek. Vergeet ook niet dat eerder genoemde vormen van zware criminaliteit niet zonder gevaar zijn en schade aan het pand kunnen aanbrengen, waar je als eigenaar wellicht aansprakelijk voor wordt gesteld.”
Toch onraad? Meld het bij de politie, de gemeente of Meld Misdaad Anoniem (0800-7000).
