Voor iedereen die een koopwoning heeft, is een opstalverzekering verplicht. Hoe zit dit bij een appartement? Een eigenaar sluit bij een appartement niet zelf een opstalverzekering af, maar de VvE doet dat namens de VvE en de gezamenlijke eigenaars. Waarom? Omdat een groot deel van het appartementengebouw gemeenschappelijk is.
Wie kiest de opstalverzekering?
De vergadering van eigenaars besluit bij welke verzekeraar een opstalverzekering wordt afgesloten. Daarbij kan zij ook besluiten tegen welke voorwaarden die verzekering wordt afgesloten. Eén van de voorwaarden waarover kan worden besloten is de hoogte van het eigen risico. De voorwaarden hebben vervolgens invloed op de hoogte van de premie die door de VvE en de gezamenlijke eigenaars moet worden betaald. Nadat is besloten bij welke verzekeraar en onder welke voorwaarden de opstalverzekering wordt afgesloten, sluit het bestuur de verzekeringsovereenkomst af ten name van de VvE en de gezamenlijke eigenaars.
Eigen risico
In de praktijk komt het vaak voor dat er iets mis gaat in een privégedeelte van een appartementseigenaar en dat daardoor schade veroorzaakt wordt aan gemeenschappelijke gedeelten en zaken van de VvE of aan eigendommen van een andere eigenaar. Denk aan waterschade door een losgeschoten afvoer van de wasmachine. Als bijvoorbeeld de afvoer van de wasmachine schade veroorzaakt, zal de appartementseigenaar in principe aansprakelijk zijn voor de gevolgschade. Dit komt doordat de afvoer van de wasmachine privé is en dus onder de verantwoordelijkheid van de eigenaar valt.
Wanneer sprake is van schade aan de opstal (het gebouw), kan het zijn dat de schade door de opstalverzekeraar wordt vergoed. Bij de meeste opstalverzekeringen zal een eigen risico betaald moeten worden. Het eigen risico wordt dan van de schade afgetrokken. Dit betekent dat de verzekeraar dan het schadebedrag uitkeert, minus het eigen risico.
In het voorbeeld van de wasmachine heeft dus een privézaak schade veroorzaakt. Voor wiens rekening komt dan het eigen risico? Voor rekening van de VvE of voor rekening van de eigenaar? Als de schade is veroorzaakt door een privézaak en de verzekeraar verleent dekking (en gaat het schadebedrag dus uitkeren), is het eigen risico voor rekening van de betreffende aansprakelijke eigenaar. De schade kwam tenslotte al voor rekening en risico van die eigenaar, waardoor ook het eigen risico voor rekening van die eigenaar komt.
In de praktijk ontstaat hier vaak verwarring over, omdat de opstalverzekering wordt afgesloten op naam van de VvE en de gezamenlijke eigenaars. Veel eigenaars gaan er dan van uit dat een eigen risico voor rekening van de VvE moet komen. Dit is niet juist. Het eigen risico komt voor rekening van de eigenaar die aansprakelijk is voor de schade. Daarvoor is van belang te bepalen wat de oorzaak van die schade is. Is de oorzaak toe te rekenen aan een privézaak, dan is in zijn algemeenheid de eigenaar zelf aansprakelijk. Is het een oorzaak die toe te rekenen is aan een gemeenschappelijk gedeelte of zaak, dan is veelal de VvE aansprakelijk.
Wat te doen bij schade?
Het is altijd van belang om voordat de schade wordt gemeld uit te zoeken wat de precieze oorzaak is en daarmee dus ook wie aansprakelijk is voor de schade. Dit is met name van belang voor de eigenaar. Is de eigenaar aansprakelijk, dan kan de eigenaar mogelijk ook de schade neerleggen bij zijn eigen verzekeraar (bijvoorbeeld zijn WA- of inboedelverzekeraar). Het kan namelijk best zijn dat zowel de opstalverzekering als de inboedelverzekering van de eigenaar de schade dekt.
Het eigen risico van een inboedelverzekering is echter vaak lager dan het eigen risico van de opstalverzekering. Het is dus soms voordeliger voor een eigenaar om de schade niet door de opstalverzekeraar van de VvE te laten uitkeren, maar door zijn eigen (inboedel)verzekering. Wie de schade veroorzaakt of daarvoor verantwoordelijk is, moet betalen. Diegene mag dan dus zelf bepalen bij welke verzekeraar de schade wordt gemeld. Wie betaalt, bepaalt.
Carmen Pool en mr. Marnix J.J. Nijenhof – Rijssenbeek Advocaten
